جوش شیرین یا Baking Soda یا بی کربنات سدیم ماده ی غیرسمی است که در حفظ و نگهداری محیط زیست سالم نقشی مهم دارد و در تهیه غذا، تمیز کردن محیط منزل، باز کردن لوله های دستشویی و ظرفشویی منازل و در بسیاری موارد دیگر به کار می رود.
مصری ها اولین مردمانی بودند که به وجود خواص جوش شیرین پی بردند و آن را Natron نام نهادند. این ماده طبیعی کاربردهایی مانند تمیز کردن محیط منزل و لباس و غیره را داشت و در حقیقت نقش صابون را ایفا می کرد، تا اینکه در سال 1791 یک شیمیدان فرانسوی در ثبت نام و تولید جوش شیرین اقدام نمود. جوش شیرین از انگلستان به آمریکای شمالی آورده شد و در سال 1846 یک پزشک آمریکایی با همکاری چند نفر شیمیدان در شهر نیویورک کارخانه ی تولید جوش شیرین را بنا نهادند و امروز این ماده نه تنها در آمریکای شمالی، بلکه در سراسر دنیا وجود دارد و استفاده می شود. در زیر به چند نوع از خواص و کاربرد جوش شیرین اشاره می گردد:
ـ جوش شیرین به صورت پودر و محلول می تواند در خاموش کردن شعله های آتش موثر باشد، مخصوصا آتش سوزی های حاصله از الکتریسیته و برق.
ـ جوش شیرین بوگیری قوی است و وجودش در یخچال ها سبب از بین بردن بوی تند و زننده غذاها می گردد.
ـ جوش شیرین برطرف کننده رطوبت است. به عبارت دیگر رطوبت هوا را در محیط هایی چون کمدهای در بسته و زیرزمین های مرطوب و غیره جذب می نماید.
ـ جوش شیرین لکه های چربی و مواد شیمیایی و رنگی روی لباس ها و فرش ها و حتی کف زمین های سیمانی را برطرف می کند و برعکس مواد شیمیایی برطرف کننده لکه ها صدمه ای به لباس و غیره نمی زند.
ـ با مصرف مقداری جوش شیرین می شود به آسانی لوله های مسدود شده دستشویی ها و ظرف شویی ها را باز کرد و با ریختن مقداری سرکه پس از آن به راحتی از مکان های مورد بحث استفاده نمود.
ـ جوش شیرین در تقلیل قدرت اسید معده نقشی مهم دارد و افرادی که پس از صرف غذا به اصطلاح ترش می کنند از آن استفاده می نمایند.
ـ جوش شیرین در پخت و پز غذا نیز کاربرد دارد و در ضمن عده ای در موقع گزیدن زنبور و حشرات دیگر آن را با مقداری آب مخلوط نموده و به صورت ضماد استفاده می کنند. این محلول همچنین می تواند عوارض آفتاب سوختگی پوست را درمان نماید. در طب سنتی بعضی از کشورهای دنیا از محلول جوش شیرین برای درمان گلودرد استفاده می گردد.
ـ جالب اینکه پودر و محلول جوش شیرین قادر است مورچه و سوسک های محیط زیست و گیاهان مزاحم باغچه ها را از بین برده و ضمنا ضرری هم به محیط زیست نرساند.
جوش شیرین کاربردی به قدمت 200 ساله دارد و با وجودی که تقریبا گمنام مانده ولی در بسیاری از کشورهای دنیا هنوز موارد استفاده زیادی دارد. این مطلب به منظور توصیه برای استفاده و مصرف جوش شیرین در موارد ذکر شده نوشته نشده، بلکه صرفا برای شناسایی این ماده ی بی خطر و بی ضرر تهیه و تنظیم گردیده است.